افزایش تمرکز حواس

تمرکز حواس چیست؟

تمرکز حواس در واقع توانایی شخص در هدایت کردن توجه و تمرکز با اراده خود است؛ یعنی شخص بتواند توجه خود را کنترل کند. تعریف تمرکز حواس چیزی نیست به جز توانایی فرد در افزایش تمرکز خود روی یک موضوع یا فکر خاص و در عین حال خارج کردن تمام افکار غیر مرتبط و احساسات از ذهن.

با تمرکز حواس به جای این که از یک موضوع به موضوع دیگر بپریم و توجه، وقت و انرژی خود را از بین ببریم؛ در هر لحظه یک کار خاص را انجام می‌دهیم. در حالت تمرکز، تمام توجه فرد روی یک فکر و ایده خاص است و چیزهای دیگر را فراموش می‌کند. در این لحظه، ذهن کاملا متمرکز می‌شود؛ تنها یک فکر واحد مغز را اشغال می‌کند و تمام انرژی ذهن روی یک فکر جمع می‌شود.

تعریف تمرکز حواس واقعی چیست؟

آیا تاکنون هنگام بازی کردن به بچه‌ها توجه کرده‌اید؟ آن‌ها حتی صدای شما را هم نمی‌شنوند! چنان غرق در بازی می‌شوند که هر چیز دیگری در دنیا را در آن لحظات فراموش می‌کنند.

زمانی‌که مشغول مطالعه یک کتاب جذاب هستید، صدای فریاد مردم را نمی‌شنوید؛ حتی اگر کسی شما را صدا کند، متوجه نمی‌شوید. اطراف خود را به کلی فراموش می‌کنید و هیچ درکی از زمان ندارید. این حالت در مواقع دیگر نیز اتفاق می‌افتد؛ هنگام نوشتن نامه، تماشای فیلم، بازی شطرنج یا هنگام انجام هر کار دیگری که برایتان جذاب است. این مثال‌ها نشان می‌دهند که رسیدن به حالت توجه متمرکز امری دست‌یافتنی و محتمل است.

 با این حال، تمرکز حواس واقعی چیز متفاوتی است. تمرکز حواس یک فرآیند آگاهانه و عمدی است که طی آن فکرتان را به صورت ارادی، در هر لحظه که بخواهید و روی هر موضوعی که بخواهید، به مدت مشخصی و نه فقط برای چند لحظه، متمرکز می‌کنید. تمرکز حواس تنها به معنای متمرکز کردن ذهن روی کارها و موضوعات دلچسب، جذاب و مورد‌علاقه نیست؛ بلکه متمرکز کردن ذهن روی کارها و وظایف، مطالعات و چیزهای خسته‌کننده و غیر‌‌جذابی است که مجبور به انجام آن‌ها هستید.

آیا میدانید در حین بکارگیری ذهن چه اتفاقی روی میدهد؟ حین تفکر برای چاره جویی یک مشکل ، یادآوری نام یک فرد یا یادگیری یک مهارت ، درون سرتان چه روی می دهد ؟ اگر پاسخ این سؤالات را میدانستید ، درک بیشتری نسبت به شگفت انگیز و خارق العاده ترین بخش وجود خود ذهن تان دارا بودید. کتاب قدرت ذهن خود را ارتقا دهید به نویسندگی بیل لوکاس میگوید توانایی یادگیری بهینه ، مهارتی است ارزشمند و مهمترین عضو در این میان ، مغز شماست . میتوانید با تهیه این کتاب از انتشارات راژیس٬ نحوه ی یادگیری مؤثرتر آموزش ببینید.

 

 

روش های افزایش تمرکز حواس

برایتان پیش آمده که تولد یک شخص مهم را فراموش کنید؟ یا تحویل بموقع پروژه‌های کاری پریشان شوید؟ همه ما روزانه درگیر فراموش نکردن تاریخ‌ها و وظایف مهم در زندگی‌مان هستیم، درصورتی‌که با انجام تمرین‌های تمرکز حواس می‌توانیم آن را بهبود بخشیم. تمرین‌های تمرکز حواس به ما کمک می‌کنند تا زندگی ساده‌تر و کارآمدتری را تجربه کنیم. اگر شما نیز به دنبال راه‌های بهبود تمرکز حواس هستید، پیشنهاد می‌کنیم تکنیک‌های زیر را برای افزایش تمرکز حواس خود در پیش گیرید:

 

• حل کردن پازل در تمرکز حواس:

بازی‌هایی مثل پازل، مسیرهای جدیدی را در مغز شما ایجاد می‌کنند و در بهبود تمرکز حواس موثر هستند. جدول کلمات متقاطع و سودوکو از دیگر بازی‌هایی هستند که در افزایش تمرکز حواس موثر هستند.

 

• مطالعه بیش‌تر و تمرکز حواس:

به عبارت ساده‌تر مطالعه ذهن را تحریک می‌کند. با مطالعه منظم در طول روز احتمال انزال حافظه در سنین بالاتر کاهش می‌یابد.

 

• حل کردن ذهنی مسائل ریاضی و تمرکز حواس:

حل کردن مسائل ریاضی با ماشین‌حساب، تلفن‌همراه یا کامپیوتر وسوسه‌برانگیز است؛ اما حل مسائل ریاضی در ذهن سبب افزایش تمرکز حواس می‌شود.

 

• دنبال کردن یک برنامه مشخص:

یکی دیگر از راه‌های بهبود تمرکز حواس این است که یک برنامه منظم برای انجام کارهای روزانه خود تنظیم کنید. ذهن شما تلاش می‌کند تا بین وظایف تعادل برقرار کند، در نتیجه اگر برنامه‌ای برای پیگیری کارهای روزانه خود نداشته باشید، تمرکز خود را از دست خواهید داد؛ زیرا تلاش می‌کنید تمام چیزهایی را که برای انجام کارها لازم دارید به خاطر بسپارید و همین موضوع خود موجب فراموشی خواهد شد. داشتن یک برنامه منظم می‌تواند این درگیری شما با ذهنتان را از بین ببرد. به‌جای ذخیره لیست کارهایتان در مغز، سعی کنید تا آن‌ها را روی کاغذ بنویسید و فضای مغزتان را جهت تمرکز روی کارها آزاد نگه‌دارید. بهتر است برنامه کاری روزانه خود را در ابتدای روز بنویسید.

 

• عدم انجام چند کار همزمان:

شاید انجام دادن چند کار همزمان باعث شود کارهای خود را زودتر تمام کنید. اما نمی‌توانید هنگام انجام آن‌ها تمرکز کنید و دچار حواس‌پرتی می‌شوید.

 

• ورزش کردن:

ورزش علاوه بر حفظ سلامت بدن، به حفظ سلامت مغز نیز کمک می‌کند. دانشمندان معتقدند ورزش منظم باعث ایجاد نورون‌های مغزی می‌شود و در بهبود عملکرد مغز و حافظه تاثیرگذار است.

 

• مدیتیشن:

مدیتیشن یکی از بهترین تمرین‌ها برای افزایش تمرکز حواس است. طبق مطالعات دانشجویانی که روزانه ۲۰ دقیقه مدیتیشن می‌کردند، تمرکز بیشتری در درس خواندن داشتند. و این دانشجویان نتایج بهتری نیز در امتحانات خود گرفتند.

 

• استراحت در زمان کار:

ایجاد وقفه و فاصله کوتاه هنگام کار باعث می‌شود افراد با تمرکز بیشتری کار کنند. در یک پژوهش، از تعدادی افراد خواسته شد که یک ساعت بی‌وقفه با کامپیوتر کار کنند و از دیگران خواستند تا استراحت‌های کوتاه بین کارهای خود داشتند. نتایج نشان داد افرادی که استراحت داشتند نسبت به سایر افراد بهترعمل کردند.

 

• خیره شدن به دوردست:

بسیاری از افراد ساعت‌های زیادی به مانیتور کامپیوتر خیره می‌شوند؛ این کار باعث خستگی و افزایش فشار چشم می‌شود و تمرکز افراد هنگام کار کردن را کاهش می‌دهد.برای افزایش تمرکز٬ پس از ۲۰ دقیقه کار کردن، به مدت ۲۰ ثانیه به دوردست خیره شوید.

 

• خواب کافی:

اگر خواب کافی بین ۶ تا ۸ ساعت در شبانه‌روز نداشته باشید نمی‌توانید در انجام کارهای خود تمرکز کنید.

 

• مصرف کمی کافئین:

خوردن مقدار متعادلی کافئین در طول روز به شما کمک می‌کند تا انرژی بیشتری داشته باشید و بر کارهای خود تمرکز کنید. در مصرف کافئین زیاده‌روی نکنید؛ زیرا باعث بی‌قراری و آشفتگی می‌شود و تمرکز شما را هنگام انجام کارها کاهش می‌دهد.

 

• تغذیه سالم:

غذاهای سالم تاثیر زیادی بر افزایش تمرکز افراد دارند. غذاهایی مانند تخم‌مرغ، گوشت کم‌چرب و ماهی باعث افزایش تمرکز می‌شوند. سبزیجات و میوه‌ها نیز، آنتی‌اکسیدان‌هایی را وارد بدن می‌کنند که باعث تقویت حافظه و تمرکز می‌شود.

تست تمرکز حواس

تست تمرکز حواس آزمونی است که به فرد اجازه می‌دهد تا توانایی ذهنی خود را برای تمرکز روی یک کار تکراری و معمولی اما مهم اندازه‌گیری کند. این تست چالشی است که از طریق آن می‌توانید دریابید که در صورت وجود عوامل پرت‌کننده حواس در اطراف خود، باز هم می‌توانید روی یک کار تمرکز کنید یا خیر. در آزمون‌های تمرکز حواس باید مجموعه‌ای از کارهای تکراری را پشت‌هم انجام دهید.

برخی از آزمون‌های تمرکز حواس٬ به زمان واکنش، سطح هوشیاری، توانایی تجسم وابسته است. بکار گرفته شدن در برخی مشاغل نیز مستلزم اثباتِ داشتن تمرکز روی کار محول شده میباشد.

تست تمرکز حواس در حرفه‌های مختلف مثل خلبانی، رانندگی قطار، کارگران راه‌آهن و… از اهمیت بالایی برخوردار است؛ زیرا اشتباه کردن در این مشاغل عواقب جبران‌ناپذیری را به همراه خواهد داشت. دو نمونه از اصلی‌ترین آزمون‌های تمرکز حواس تست تمرکز حواس گروه بوردون (Bourdon) و تست تمرکز حواس SCAAT است.

 

بیشتر بخوانید: تمرکز و انواع آن

درمان عدم تمرکز در طب سنتی

در این بخش دستورالعمل‌های درمان عدم تمرکز در طب سنتی را ارائه می‌دهیم:

 

 

• ترکیب عسل و گردو: یکی از بهترین روش‌های درمان عدم تمرکز در طب سنتی ترکیب عسل و گردو است.
• نعنا فلفلی: بو کردن این گیاه خوش‌عطر، تاثیر مثبتی بر توانایی مغز و عملکردهای آن دارد و می‌تواند به‌عنوان یک روش درمانی موثر معرفی شود.
• جینسینگ: این ریشه اعجاب‌انگیز قادر است تا سلول‌های مغز را برای تمرکز بیش‌تر تحریک کند و برای درمان حالت‌های روحی و کاهش استرس نیز موثر است. این داروی طبیعی در طب سنتی برای درمان آلزایمر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• بادام: در طب سنتی به افراد بی‌حوصله یا کسانی که تمرکز ضعیفی دارند توصیه می‌شود که روزی ۳ عدد بادام بخورند. بادام از سردی مغز جلوگیری می‌کند و عملکرد مغز را بهبود می‌بخشد.
• رزماری: رزماری با رایحه‌ خوشی که دارد بر کاهش استرس و بهتر شدن خلق‌وخو تاثیر می‌گذارد و می‌تواند برای درمان عدم تمرکز در طب سنتی مورد استفاده قرار گیرد. همچنین این گیاه قدرت حافظه و تمرکز را در افراد افزایش می‌دهد.

تمرکز و افسردگی

متاسفانه افسردگی با انواع مختلف نقص شناختی همراه است که یکی از آن‌ها عدم تمرکز است. در واقع کاهش توانایی تمرکز یک نشانه رسمی برای تشخیص افسردگی معرفی‌شده است. همراه با سایر اختلالات شناختی مرتبط با افسردگی مثل اختلالات حافظه و سرعت پردازش مغز، می‌­توان نتیجه گرفت که عدم تمرکز و افسردگی می‌توانند یادگیری و حفظ اطلاعات را دشوار کنند. به‌طور خاص مشخص نیست که چه چیزی مشکلات تمرکز حواس را در افسردگی ایجاد می‌کند. خستگی علامت دیگری از افسردگی است که می‌تواند نقش مهمی در کاهش تمرکز حواس داشته باشد. شایان‌ذکر است که برخی داروهای ضدافسردگی که برای درمان افسردگی مصرف می‌شوند ممکن است با عوارض جانبی مانند مشکلات عدم تمرکز حواس همراه باشند. اگر این مشکلات بعد از مصرف دارو مشاهده شود، ممکن است پزشک تصمیم بگیرد که دوز دارو یا نوع آن را تغییر دهد.

مانند هر مهارت دیگری قدرت تمرکز نیز می‌تواند با تمرین و تکرار بهبود یابد. بازی‌­های فکری همانند پازل در افزایش تمرکز کودک موٍثر است. تقسیم کارهای بزرگ به کارهای کوچک، تصویرسازی مثبت موجب افزایش تمرکز در کودکان میشود.